تصور کنید قصد دارید نسبت بهبودی بیماری در 4 روش درمانی متفاوت با یکدیگر مقایسه کنید. برای آزمون این فرضیه که تفاوتی در بهبود بیماران در هیچ یک از روش ها وجود نداره به راحتی می تونید از آزمون کای اسکویر برای برابری چندین نسبت استفاده کنید.

تا این جای کار اتفاق جدید نیفتاده، اما اگر فرضیه برابری نسبت ها در این چهار روش رد بشه، اون وقت این سوال مطرحه که کدام یک از این روش ها باعث شدن که نسبت بهبودی بیماران با روش های دیگه تفاوت معناداری داشته باشه.

متاسفانه این سوال بسیار مهم هنوز نه در نرم افزارهای روتین آماری و نه در کتاب های آماری که من دیدم پاسخ داده نشده، اما با توجه به این که نیاز مبرمی به پیدا کردن جواب این سوال داشتم خوشبختانه به دو راه حل رسیدم:

1- استفاده از روشی مشابه با روش آزمون های چندگانه در مقایسه میانگین ها، مثل استفاده از آزمون های بنفرونی، توکی و ...

در این مورد تنها تونستم این امکان و در نرم افزار R پیدا کنم. اگر می خواید از آزمون های چندگانه مقایسه چندین نسبت در R استفاده کنید باید از Package(stats) از دستور

pairwise.prop.test

استفاده کنید. توضیحات کامل در Help نرم افزار داده شده.

2- استفاده از روش The Marascuillo procedure

این روش هم برای مقایسه چندین نسبت مورد استفاده قرار می گیره، که البته هنوز در هیچ نرم افزاری ندیدمش. به خاطر همین موضوع دارم برنامه R می نویسم، چیزی خاصی نداره، اما اگر کارهای دیگه زمان واسم بزاره تمومش می کنم و بعد می زارمش رو وبلاگ. اگر اطلاعات بیشتری در مورد این آزمون خواستید می تونید به آدرس زیر که یک کتاب آنلاین هست سری بزنید

http://www.itl.nist.gov/div898/handbook/prc/section4/prc474.htm

شاید این سوال واستون پیش بیاد که کدام یک از دو روش فوق بهتر عمل می کنه. من می تونم نظر شخصی خودم و بدم، من ترجیح می دم از روش های ارائه شده در R استفاده کنم، اما واقعیتش هیچ دلیل مستندی برای انجام این کار ندارم.