تعمیم آزمون McNemar برای جداول بیش از دو سطحی
محققین به تازگی یک ماده شیمیایی جدید برای کاهش میزان خونریزی در حین عمل تولید کردند که تنواسته میزان خونریزی در عمل های با ریسک بالای خونریزی را تا 30% کاهش دهد. این روش به طور گسترده در عمل های جراحی مد نظر مورد استفاده قرار گرفته است، اما پس از مدتی متخصصین بیهوشی اتاق عمل متوجه شدند که در عمل های صورت گرفته با این نوع ماده جدید، شرایط بیهوشی بیمار در حین عمل دچار تغییر می شود.
یکی از این محققین تصمیم می گیره اثر جانبی این ماده جدید و بر روی وضعیت بیهوشی بیمار اندازه گیری کنه. برای انجام این کار محقق افراد و پس از بیهوشی (در همون ابتدای امر) به دو گروه تقسیم می کنه و پس از یک ساعت (زمانی که محقق بر حسب تجربه به دست آورده) دو مرتبه شرایط بیهوشی افراد و اندازه گیری می کنه. سپس این اطلاعات و در یک جدول دو طرفه میریزه و همونطور که همه می دونیم از آزمون MCNemar برای بررسی این فرضیه که آیا ماده جدید باعث تغییر معناداری بر روی شرایط بیهوشی بیماران شده است یا نه، استفاده می کنه. در نتیجه اگر آزمون مک نمار معنی دار نشود، محقق میتونه نتیجه بگیره که شرایط بیهوشی بیماران تغییر معناداری نداشته و لذا این ماده اثر جانبی بر روی شرایط عمومی بیمار در حین عمل نخواهد داشت.
اما اگر محقق افراد و در همون ابتدای امر بر حسب شرایط بیهوشیشون به بیشتر از 2 گروه تقسیم می کرد چه اتفاقی می افتاد؟ مثلاً به چهار گروه؟
در این جا ما دیگه نمی تونیم از آزمون McNemar استفاده کنیم. اما روش های جایگزینی برای حل این مشکل ارائه شده:
1- آزمون McNemar-Bowker test of symmetr
این آزمون هم در نرم افزار SAS و هم در نرم افزار R قابلیت محاسبه شدن داره. در نرم افزار SAS با استفاده از PROC FREQ با استفاده از دستور Agree در زیر دستور Tables می تونید این آماره و داشته باشید.
در نرم افزار R می تونید برنامه (Function) این آماره و از لینک زیر دانلود کنید:
https://home.comcast.net/~lthompson221/bowker.txt
اطلاعات محاسباتی این آماره در Help نرم افزار SAS آورده شده و یا می تونید از Help آنلاین SAS به آدرس زیر استفاده کنید:
2- روش Generalized McNemar/Stuart-Maxwell Test
شما می تونید تمامی جزئیات این آزمون و در این مقاله پیدا کنید:
http://www2.sas.com/proceedings/forum2008/382-2008.pdf
لینک بالا طریقه محاسبه آزمون Stuart-Maxwell در SAS توضیح داده، اما در نرم افزار R و با استفاده از Package به نام {coin} و دستور mh_test می تونید آزمون فوق و محاسبه کنید
من احسان صباغيان، دانشجوی دکتری در زمینه بیوانفورماتیک هستم. علاقه مند به مباحث كاربردي آمار در علوم مختلف، به خصوص پزشكي و ژنتیک.