انواع مطالعات اپيدميولوژيك
مطالعات اپيدميولوژيك به منظور توصيف بيماري يا مسئله‌اي در جامعه بر حسب متغير شخص، زمان و مكان و همچنين شناخت عوامل موثر يا مرتبط با بيماري يا مسئله مورد مطالعه انجام مي‌شود.
چنانچه مطالعه تنها به توصيف بيماري ختم شود
مطالعه را توصيفي نامند و چنانچه به شناخت عوامل مرتبط با بيماري منجر شود مطالعه
را تحليلي گويند.
مطالعات توصيفي ممكن است از نوع گزارش متغيرهاي مورد (Case Report) يا موارد بيماري (Case Series) و يا از نوع مقطعي (Cross Sectional) يعني مطالعه هم زمان بيماري و عامل مواجهه (عامل خطر Exposure or Risk factor) در جامعه باشد.
در اين نوع مطالعات علاوه بر توصيف متغيرهاي
بيماران فرضياتي بر اساس يافته‌ها براي محقق مطرح مي‌شود كه متعاقباً در مطالعات
تحليلي آزمون مي‌گردند.
مطالعات تحليلي خود شامل انواع مشاهده‌اي (Observational) و مداخله‌اي (Interventional) است. در مطالعات مشاهده‌اي محقق
نظاره‌گر حوادث است به عبارت ديگر نمي‌تواند در انتساب يا عدم انتساب افراد به
عامل مواجهه و يا كم و زياد كردن عامل مواجهه دخالت داشته باشد. اين‌‌گونه مطالعات
يا با مطالعه بيماران شروع مي‌شود و به شناخت عامل يا عوامل ختم مي‌گردد و يا با
عامل مواجهه شروع مي‌شود و با تعيين ميزان بروز بيماري و نوع بيماري در گروه
مواجهه يافته و مواجهه نيافته پايان مي‌پذيرد.
اگر مطالعه با انتخاب گروه بيمار (مورد) و گروه سالم (شاهد) شروع شود و آن‌گاه با مشاهده مدارك و يا سوالاتي، به حضور عامل مواجهه در دو گروه فوق‌الذكر پي برده شود، مطالعه را مورد- شاهدي (Case- Control) گويند. البته بايد تلاش شود تا دو گروه انتخاب شده از نظر ساير عوامل موثر بر بيماري مشابه باشند.
چناچنه مطالعه با دو گروه مواجهه يافته و مواجهه
نيافته با عامل خطر شروع شود و بعد از مدتي ميزان بروز بيماري در دو گروه مذكور
محاسبه شود، مطالعه را همگروهي (Cohort) مي‌نامند.
مطالعه همگروهي به اعتبار بروز بيماري در آينده
نسبت به زمان حال مي‌تواند از نوع همگروهي آينده‌نگر (Prospective Cohort) و يا به اعتبار موجود بودن اطلاعات
مربوط به عامل مواجهه و بيماري در زمان حال، ليكن به شرط تقدم عامل مواجهه بر
بيماري از نوع همگروهي گذشته‌نگر (Retrospective Cohort) و يا تاريخي (Historical) باشد.
در مطالعاتي كه محقق خود به انتساب افراد به گروه‌هاي مطالعه از نظر وجود و يا شدت عامل يا عوامل مواجهه (روش پيشگيري، درمان، توانبخشي و مديريت) اقدام كند، مطالعه را مداخله‌اي يا تجربي مي‌گويند. چناچه در تدوين مطالعه مداخله‌اي به اصل انتساب تصادفي و وجود گروه كنترل توجه شود، مطالعه را مطالعه تجربي كامل گويند و اگر هر دليل يكي از اصول دوگانه فوق (انتساب تصادفي و و جود شاهد) رعايت نشود و يا اجراي آن امكان پذير نگردد مطالعه را تجربي ناقص (Quasi Experimental) نامند.
من احسان صباغيان، دانشجوی دکتری در زمینه بیوانفورماتیک هستم. علاقه مند به مباحث كاربردي آمار در علوم مختلف، به خصوص پزشكي و ژنتیک.